Đặc điểm tâm lý học người cao tuổi gắn liền với sự lão hóa của cơ thể theo thời gian. Đó là những quá trình tạo sự già nua, thoái hóa của cơ thể: lão hóa hệ thần kinh, lão hóa hệ tuần hoàn, sự lão hóa hệ thận – tiết niệu, sự lão hóa hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ nội tiết và những thay đổi lão hóa mặt tinh thần.

Mỗi cá thể người gìa lại có những cách suy nghĩ, cách giải quyết vấn đề, tâm lý lối sống, hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, người cao tuổi thường có những nét thể hiện đặc diểm tâm lý học thường gặp như:

  • Nhân cách ổn định: Do sự tích lũy kinh nghiệm, họ có sự nhất quán nhất định, thường các lớp trẻ hay cho rằng người già thường cổ hủ, suy nghĩ ngang ngạnh cứng nhắc. nhưng khi con người vào độ tuổi này thường có những nhu cầu đề cao tinh thần, chú trọng đến sự danh dự, tôn trọng và phẩm chất. và một điều mà hầu hết ở người cao tuổi nào cũng xảy ra, chính là sự để ý người khác và nảy sinh tâm lý tự ti.
  • Nhận thức: Khi bước sang độ tuổi xế chiều, họ tích lũy cho mình những vốn kinh nghiệm dày mình nhưng xã hội thay đổi cần học phải thích nghi với xã hội hiện đại. Họ cũng đã cố gắng hòa nhập nhưng vẫn thấy bị lạc lõng trong thời đại mới này. Và sự cạnh tranh trong xã hội mới cũng làm cho họ thấy mình bị lãng quên, mệt mỏi và nản chí.
  • Mặt tình cảm: Khi về già, tình cảm của họ càng dâng cao, lòng nhân ái, tình yêu gia đình, yêu quê hương đất nước và yêu chính bản thân mình hơn. Người cao tuổi thích sống bằng những kỳ niệm, hoài bão xưa khi còn đnag ở độ tuổi thanh xuân có sức khỏe có tiền tài và rất dễ dẫn đến sự luyến tiếc. Chính do vậy, người cao tuổi thường sẽ cảm thấy bị tủi thân, nhiều khi sẽ cáu gắt, trầm cảm hay hơn dỗi vô cớ. Họ cũng lo sợ ràng mình chỉ là một thành phần ăn bám trong xã hội, là gành nặng cho con cho cháu. Hoặc cũng có một số người luyến tiếc vì địa vị, chức quyền trong quá khứ và dễ mắc kẹt trong trạng thái hụt hẫng, suy nghĩ và đổ lỗi cho bản thân.
Tham Vấn Tâm Lý